تشریح دستاوردهای علمی و فناورانه ایران پس از انقلاب/ 4 دلیل مشکلات اقتصادی و 6 راهکار برون‌رفت از مشکلات
تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۶۸۶۱۱
گروه دانشگاه خبرگزاری فارس؛ پیشرفت‌های کشورمان در حوزه آموزش، علم و فناوری پس از انقلاب اسلامی غیرقابل انکار است و ضدانقلاب‌ترین افراد هم بر پیشرفت ایران در حوزه علم و فناوری صحه می‌گذارند که البته ناگزیر به این کار هستند چرا که آمار تولید علم ایران در معتبرترین پایگاه‌های علمی دنیا نشان از رتبه بالای کشورمان در میان کشورهای جهان دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در میان نهادهای علمی که در مسیر پیشرفت کشور تاثیر بسزایی داشته‌اند نمی‌توان نام جهاد دانشگاهی را نادیده گرفت، محققان جهاد دانشگاهی همواره برای تولید علم و فناوری کوشیده‌اند و این مسأله بر کسی پوشیده نیست.
حمیدرضا طیبی رئیس سابق جهاد دانشگاهی نیز به عنوان فردی که از ابتدای تأسیس جهاد دانشگاهی در این نهاد حضور داشته و سالها نیز ریاست کل جهاد دانشگاهی و یکی از واحدهای مهم آن را برعهده داشته است می‌تواند به عنوان یکی از افراد تاثیرگذار در پیشرفت علمی و فناوری کشور مطرح شود.
در آستانه سالروز پیروزی انقلاب اسلامی با حمیدرضا طیبی گفت‌وگویی داشته‌ایم تا از دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه علم و فناوری برایمان بگوید.
فارس: در ایام دهه فجر انقلاب اسلامی ایران هستیم، به عنوان یکی از افراد تاثیرگذار در پیشرفت علم و فناوری کشور، دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران را در زمینه توسعه علمی و فناورانه کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طیبی: برای پاسخ به این سؤال بهتر است اشاره‌ای به وضعیت کشور در قبل از انقلاب در زمینه توسعه علمی و فناورانه داشته باشم، به عنوان دانش‌آموز و دانشجوی رشته مهندسی برق این احساس را داشتیم که کشور ما و کشورهای مشابه ما به عمد به لحاظ توسعه علمی و فناورانه عقب نگاه داشته می‌شوند. تحلیلمان هم این بود که غرب با توسعه علمی و فناورانه به اقتدار اقتصادی و اقتدار دفاعی رسیده بود و می‌خواست این اقتدار را به علت اهمیت آن در خودش نگه دارد. هر چقدر هم علم پیشرفت می‌کرد و متعاقب فناوری‌ها هم پیشرفته‌تر می‌شدند، ارزش افزوده‌ای که فناوری در قیمت تمام شده محصول و خدمات نسبت به مواد اولیه پیدا می‌کرد بیشتر و بیشتر می‌شد لذا برای استعمارگران غربی دو موضوع مهم بود.
مطلب اول اینکه استمرار ورود مواد اولیه به کشورشان وجود داشته باشد و قیمت هر چه کمتر بهتر، دوم اینکه سطح علمی کشورهای مختلف از طریق توسعه دانشگاه‌ها حداکثر تا دوره کارشناسی باشد و صنایع این کشور نیز صنعت مونتاژ باشد تا دانش ایجاد و ماشین‌آلات خطوط تولید و تجهیزات و قطعات ساخت محصول نهایی از خارج بیاید و شما در کشورتان فقط مونتاژکننده باشید. دانشگاه‌ها هم فقط اپراتور و نصاب خوب تربیت کنند، دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری نداشته باشند لذا قبل از انقلاب می‌دیدیم که با وجود توسعه صنعتی نسبتاً مناسب در ایران این توسعه مونتاژی بوده و عموم دانشگاه‌های ما فقط دوره کارشناسی داشتند.
با رهبری امام خمینی(ره) انقلاب اسلامی ایران بدون اتکا بر دو بلوک قدرتمند شرق و غرب به پیروزی رسید و مدعی ارائه الگوی جدید برای اداره کشور و دنیا بر مبنای قوانین دین مبین اسلام و تحت عنوان جمهوری اسلامی ایران شد.
در این مدل، جمهوریت و اسلامیت در کنار هم نشسته‌اند و امام(ره) بزرگوار ما بر درستی این مسیر تأکید و مردم نیز با قاطعیت آن را انتخاب کردند. جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و حراست از خودش و پیاده‌سازی این مدل جدید و ارائه مزیت‌ها و ویژگی‌های آن به مردم خودش و دنیا نیاز به رسیدن به اقتدار اقتصادی و اقتدار دفاعی دانش‌بنیان بر مبنای دو اصل مهم عدالت و اخلاق دارد.
موتور محرک پیشرفت دانش‌بنیان، توسعه علمی و فناورانه و کاربردی کردن علم در خدمت به ایجاد اشتغال، رفاه مردم و اقتدار اقتصادی و دفاعی است
زمانی نیز کشور به پیشرفت و توسعه پایدار می‌رسد که بتوانند شرایطی را فراهم آورند که استعدادهای همه مردم در خدمت به پیشرفت کشور شکوفا شود.
* عملکرد جهاد دانشگاهی در توسعه علمی و فرهنگی کشور
فارس: از فعالیت‌های جهاد دانشگاهی در این زمینه بگویید.
طیبی: جهاد دانشگاهی نخستین مولد مبارک انقلاب اسلامی ایران است که بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در سال ۵۹ تأسیس شد و به درستی فرهنگ‌سازی توان کشور در زمینه توسعه علمی و فناورانه و توسعه فرهنگی را به عنوان اصول اساسی خودباوری و پیشرفت در دستور کار خود قرار داد.
با فرهنگ جهادی که تقاطع سه عنصر علم، ایمان و عمل در کنار خسته نشدن در مواجهه با درب‌های بسته است، موفق به الگوسازی‌های بسیار مهم و غرورانگیز توسعه علمی و فناورانه و حرکت در مرز آنها در پایان دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد شدیم.
ارتقای فعالیت‌ها برای تولید فناوری‌های پیشرفته‌تر و همچنین فناوری‌های نوظهور از اقدامات دیگر جهاد دانشگاهی در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بوده است که با موفقیت کامل در حوزه‌های فنی و مهندسی و کشاورزی انجام شده است.
فارس: جهاد دانشگاهی در حوزه فرهنگی هم برنامه‌ای داشت؟
طیبی: در حوزه فرهنگی نیز ساختارسازی‌های بسیار ارزنده و الگوهای موفق‌تر توسط جهاد دانشگاهی مانند خبرگزاری دانشجویان و مرکز افکارسنجی دانشجویان شکل گرفت.
* ۴ دلیل بروز مشکلات اقتصادی
فارس: با این همه توانمندی‌هایی که شما به آن اشاره کردید، چرا در زمینه اقتصادی جامعه دچار مشکلاتی مانند بیکاری، مهاجرت نخبگان، کاهش ارز پول ملی و گرانی و فشار زیاد بر مردم و سایر معضلات اجتماعی از این دست است؟
طیبی: به نکته بسیار مهم یا اصل مطلب اشاره کردید که چرا نتیجه تمام این دستاوردها تحولی در وضعیت اقتصادی کشور ایجاد نکرده است. برای پاسخ به این سؤال از منظر خودم ابتدا این توصیف را از پیشرفت ارائه می‌کنم. پیشرفت حاصل برنامه‌ریزی جامع درازمدت و عملکرد هماهنگ تمام نهادهای مرتبط برای تحقق اهداف در ظرف زمانی خود است. من به دلایل زیر می‌گویم که به این موارد در کشور عمل نکرده‌ایم.
اول اینکه پیشرفت و رسیدن به توسعه پایدار مسأله اول مسوولان نبوده است یا اگر بوده باید تمام سیاستگزاری‌های داخلی و خارجی ذیل مسأله پیشرفت کشور انجام شده است.
دوم اینکه نتوانستیم یک برنامه‌ریزی جامع درازمدت داشته باشیم و به آن عمل کنیم. مهمترین برنامه‌ریزی جامع دراز مدت ما تدوین سند چشم‌انداز نظام در افق ۱۴۰۴ بود که قرار بود در طی پنج برنامه توسعه به اهداف آن برسیم، آیا به آن عمل شد یا دلایل عمل نشدن به آن یا عدم تحقق اهداف تا این بازه زمانی که در آن قرار دادریم مشخص شد؟
سوم اینکه در بحث عملکرد هماهنگ نهادهای مرتبط نیز صددرصد عکس عمل کرده‌ایم. منظور از عملکرد هماهنگ نهادهای مرتبط یکی این است که در تغییرات سیاسی کشور برنامه‌ها تغییر نکند، اما در هر تغییر سیاسی، برنامه‌ها و همه مدیران دولت قبل را از صدر تا ذیل عوض می‌کنیم. در یک دولت برنامه چهارم توسعه را که برای اولین بار بحث اقتصاد دانش‌بنیان در آن طرح شده بود کامل کنار گذاشتند و گفتند ضدنظام طراحی شده است.
چهارم اینکه وقتی این چنین است و ساختارهایی نداریم که در آنها براساس شایسته‌سالاری برنامه‌ریزی و تربیت مدیران شکل بگیرد و سیاست‌زدگی و تخریب یکدیگر اولویت کار ما باشد، مشکلات در ظرف زمانی خودش حل نمی‌شود بلکه روی هم انباشته شده و گریبانگیر جامعه می‌شود.
* ۶ پیشنهاد برای حل مشکلات
فارس: با این وجود به نظر شما چه راهکاری برای حل مشکلات و تحقق اهداف انقلاب اسلامی و آرمان‌های امام خمینی(ره) و شهدا وجود دارد؟
طیبی: با توجه به انباشته شدن مشکلات در سال‌های اخیر و سوار شدن دشمنان جمهوری اسلامی بر امواج حاصل از مشکلات و وقایع چند ماه اخیر، مواردی را برای حل مشکلات پیشنهاد می‌دهم.
ابتدا ایجاد وحدت ملی و پرهیز از سیاست زدگی با حضور تمام نیروهای سیاسی وفادار به انقلاب اسلامی از جناح‌های مختلف سیاسی و توافق بر مصالح ملی کشور برای فراهم شدن شرایط و تدوین برنامه میان مدت و به کار گیری تمام نیروها برای اجرای برنامه‌ها؛ دوم شایسته سالاری در انتخاب مدیران و حسب ضرورت به کار گیری مدیران خودباور و کارآزموده موفق؛ سوم توافق برای رفع تحریم براساس اصول عزت، حکمت و مصلحت چرا که رفع تحریم به هیچ وجه نباید سبب باز شدن بی برنامه درب کشور به روی کالاهای آماده خارجی شود.
چهارمین راهکار هم به نظر من تهیه برنامه هفتم توسعه به صورت کلان پروژه محور بر مبنای حل مشکلات اساسی کشور با به کارگیری حداکثر توان ملی، استفاده از ظرفیت سازمان‌های موفق در توسعه و تجاری سازی فناوری در استفاده درست از ظرفیت ملی و خارجی و استفاده از منابع مالی غیردولتی در اجرای پروژه‌ها است.
پنجمین پیشنهاد من اصلاح نظام ملی علم، فناوری و نوآوری و انجام تقسیم کار ملی در تولید فناوری‌های موردنیاز کشور برمبنای پیشران‌های اصلی اقتصاد کشور و جلوگیری از موازی‌کاری است و ششمین راهکار را نیز در تعیین تیمی سالم و متخصص در دولت برای پیگیری و حل مشکلات و بروکراسی اداری کلان پروژه‌های برنامه هفتم می‌دانم.
فارس: کلام آخر:
طیبی: در پایان عرض می‌کنم خوشبختانه به یمن انقلاب اسلامی ایران هم مدیران متخصص، انقلابی و کارآمد داریم و هم صنایع مختلف برای حل مشکلات؛ ما نیاز به نخ تسبیحی داریم که هم مدیران و هم صنایع ما را در راستای تحقق اهداف کشور به یکدیگر متصل کند.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: حمیدرضا طیبی جهاد دانشگاهی پیشرفت علمی ایران مشکلات اقتصادی دهه فجر توسعه علمی و فناورانه انقلاب اسلامی ایران جهاد دانشگاهی برای حل مشکلات علم و فناوری برنامه ریزی تحقق اهداف فناوری ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۶۸۶۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر صمت: حجم تجارت خارجی ایران ۱۵۳ میلیارد دلار است/ اولویت به دیپلماسی اقتصادی با هدف ورود به بازارهای جهانی و فناوری
به گزارش صدای ایران از ایرنا، عباس علی‌آبادی، در افتتاحیه ششمین نمایشگاه ایران اکسپو، با بیان اینکه اکنون ایران با وجود تحریم‌ها یکی از قطب‌های اقتصاد و صنعت منطقه است، اظهار داشت: بالغ بر ۱۵۳ میلیارد دلار حجم تجارت خارجی کشور شامل صادرات غیرنفتی، نفتی و واردات است که از این رقم نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار مربوط به صادرات غیرنفتی است.
وی افزود: کشورهای همسایه افریقایی، کشورهای اسلامی و دوست در اولویت توسعه روابط و همکاری اقتصاد با جمهوری اسلامی ایران هستم ضمن اینکه عضو ناظر تجارت جهانی هستیم و با حضور در پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تعامل سازنده‌ای با این پیمان‌های این کشور‌ها داریم.
علی‌آبادی بیان داشت: در سازمان همکاری اکو با ۹ کشور همسایه و منطقه همکاری داریم و موافقتنامه تجاری در حال پیگیری است با هشت کشور اسلامی در حال توسعه، موافقتنامه تجارت ترجیحی امضا کرده و در حال اجرا هستیم. همچنین در سازمان همکاری اسلامی با کشورهای عضو موافقتنامه تجارت ترجیحی داشته و همکاری‌های تجاری را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: با کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، موافقتنامه تجارت آزاد و با تعدادی دیگر از کشور‌ها موافقتنامه تجارت ترجیهی به امضا رسیده و با برخی دیگر از کشور‌ها در حال مذاکره هستیم، ما آماده عامل هستیم و دست همکاری اقتصادی با کشور‌ها و ملت‌های جهان را می‌فشاریم.
توسعه روابط تجاری با کشورهای شرکت‌کننده در نمایشگاه اکسپو
وزیر صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو ۱۴۰۳ گفت: تلاش می‌کنیم این نمایشگاه بتواند با ارائه شفافیت توانمندی‌ها و شناسایی نیازمند‌های طرفین گام جدی را در توسعه اقتصادی بردارد.
علی‌آبادی ادامه داد: مهمترین هدف این نمایشگاه توسعه روابط تجاری با کشورهای شرکت‌کننده است، ایران در حوزه تجارت مزایای نسبی بسیاری دارد که می‌تواند تسهیل گر بسیاری از تعاملات در سطوح مختلف راهبردی باشد.
وی بیان کرد: زمینه‌های همکاری را تسهیل می‌کند ایران در حوزه تجارت مزایای نسبی دارد که می‌تواند تسهیل گر در حوزه راهبردی باشد همچنین چهره واقعی بخشی از توانمندی‌های ایران در این نمایشگاه‌ها معرفی می‌شود و زمینه برای همکاری‌های اقتصادی فراهم می‌گردد.
حضور بازرگانان و تجار از ۱۰۰ کشور دنیا
وزیر صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به حضور بازرگانان و تجار از ۱۰۰ کشور دنیا گفت: توجه به جایگاه ایران در کنار ظرفیت معدنی و کشاورزی و صنعتی فرصتهای زیادی را فراهم می‌کند در این راستا رویکرد اصلی برنامه‌های وزارت صمت مبتنی بر تعاملات در عرصه بین‌الملل و کسب و کار دانش بنیان است.
وی بیان داشت: برنامه ما در مرحله اول جهت‌دهی توسعه اقتصادی بر پایه رشد اقتصادی پایدار با تعاملات بین‌المللی با محصولات فناورانه است، دوم توسعه زیرساخت‌های تجاری و افزایش سهم کشور از تجارت بین‌المللی از دیپلماسی اقتصادی است.
اولویت به دیپلماسی اقتصادی با هدف ورود به بازارهای جهانی و فناوری
علی‌آبادی با بیان اینکه اولویت‌دادن به دیپلماسی اقتصادی با هدف ورود به بازارهای جهانی و فناوری است گفت: تعامل سازنده با کشورهای منطقه در انتقال فناوری و صنعتی مهمترین اقدام است، فعال‌سازی میز‌های کالایی کشور و استانی با هدف شناسایی ظرفیت صادرات به کشورهای هدف با همکاری وزارت امور خارجه و بهره‌مندی حداکثری از روابط سیاسی در ایجاد بازارهای جدید و حوزه تامین است.
وی اضافه کرد: افزایش کارایی و فعال کردن رایزنان بازرگانی در حرکت رقبای ایران، ارائه اطلاعات کامل به بازرگانان ایرانی و تنوع‌بخشی به تجارت با کمک ارز‌های محلی، توسعه بازارهای مرزی جهت افزایش صادرات و منابع خارج از کشور، بهره‌گیری از ظرفیت اتاق‌های بازرگانی با سایر کشور‌ها و بخش خصوصی در روابط خارجی و گسترش بازارهای صادراتی از مهمترین اقدامات است.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است